De laatste preek die ds. Jan Willem Tunderman hield is van 1 januari 1942. Zij gaat over Mattheüs 6: 33: zoekt eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid en al deze dingen zullen u toegeworpen worden.
Op zaterdag 9 januari 1942 werd hij gearresteerd en opgesloten in het Huis van Bewaring te Groningen. Daar werd hij gevangen gehouden tot juni 1942. Hij kreeg gelegenheid om te studeren en brieven te wisselen met zijn echtgenote. Er is één brief van hem bewaard gebleven. Via kamp Amersfoort werd hij in juni op transport gesteld naar het concentratiekamp Dachau. Daar werd hij al gauw onderworpen aan de medische experimenten van Waldemar Wolter. Ik zal u de details besparen. Op 26 december 1942, nog geen jaar na zijn arrestatie bezweek Wim Tunderman op 39-jarige leeftijd in Dachau. Zijn vrouw Jeanne Tunderman-Korpershoek ontving op 8 januari 1943 bericht van het overlijden van haar man. Zij zelf stierf op 4 april 1943. Het echtpaar bleef kinderloos.
Ik geef enkele citaten uit deze bijzondere preek. Het is als het ware zijn geestelijke testament, zonder het zelf te weten.
"Wij weten niet wat dit jaar ons brengen zal. De oorlog zal in ieder geval een schrede nader tot de beslissing komen. Ontzaglijk veel leed en jammer staat de mensheid te wachten. Indien de voortekenen niet bedriegen zal dit jaar een van de verschrikkelijkste bloedjaren uit de geschiedenis worden. Daarbij zullen de moeiten van de oorlogvoerende volken steeds groter worden. De vraag gaat dringen: wat zullen we eten en wat zullen we drinken en waarmee zullen we ons kleden? Dit alles zal de demoralisatie doen toenemen. Hoe zal Gods wet dit jaar op ongekende wijze overtreden worden.
Dat brengt ons bij de hoofdzaak van deze tijd: de ontkerstening schrijdt dagelijks op ontstellende wijze voort op haar weg. Men is reeds meer dan een eeuw bezig het leven los te maken van Gods genade maar dat werk vordert in deze jaren met reuzenschreden.
Daarom staan wij voor tal van vragen: hoe zal het gaan met ons werk, met het zakenleven, met voedsel en kleding, met de staten en de volkeren, met ons volk en ons vaderland, met het Westen en met het Oosten, met de prediking van het evangelie, met het christelijk leven, met de opvoeding van onze kinderen, met het christelijk onderwijs, met de opgroeiende jeugd, met de plaats van de kerk in de samenleving, met de taak, die de gelovigen in het openbare leven te volvoeren hebben voor de komst van het Koninkrijk van God?
Nog eens: we weten niet wat dit jaar ons zal brengen. Maar het Woord van God wekt bij ons de hoogste verwachtingen. En het Woord van God laat u niet gaan tenzij u deze verwachtingen gelovig hebt nagesproken. Daarom wordt ons gepredikt: zoekt eerst het Koninkrijk van God en al deze dingen zullen u toegeworpen worden.
(--)
Wat is het zoeken van het Koninkrijk van God? Het is geloven, dat de hemel geopend werd en het leven van de aarde onder die geopende hemel een verlost leven geworden is. Het leven van de hemel en het leven van de aarde is één geworden. Wat de heerlijkheid van de hemel is, is nu ook de heerlijkheid van de aarde. Daar glanst het leven van de gemeenschap met God. En hier zal het leven in diezelfde gemeenschap bloeien. En daar spreidt Gods liefde het licht over alle dingen. Zo zal die liefde ook hier alle dingen zetten in de glans van Zijn liefde. Zoekt eerst het Koninkrijk van God, dat is: zoekt het in het geloof zo toch te zien, dat Christus u alles is.
U verstaat nu wel, dat het Koninkrijk van God niet alleen betrekking heeft op dat deel van ons leven, dat gewoonlijk het leven van de ziel wordt genoemd. Ons hele leven staat in het licht van de hemel: ons geloof, maar ook ons geld, ons dienen van de Heere in de gemeenschap van Zijn kerk, maar ook ons werk in de maatschappij, uw gezin en uw zaak, uw kinderen en uw overleg in de zorgen van het leven. Zover als het geschapen leven zelf reikt, zover gaat de verlossende kracht van de genade. Zo diep en zo wijd en zo breed als uw leven is, zover zal het koninkrijk van God uw leven omzetten en beheersen. Dat koninkrijk heeft dus niet betrekking op een deel van ons leven maar geheel de ontplooiing van ons leven en wel naar alle zijden ligt onder het beslag van dat koninkrijk.
Daarom staat hier niet slechts dat wij het Koninkrijk van God zullen zoeken, maar ook de gerechtigheid van de Heere. Dit is het recht, dat we zoeken zullen: het recht, dat Hij uitoefent over geheel ons leven, Hij wil van alles de Eigenaar zijn. Er is geen aspect van het leven, waarin wij op onszelf staan, los van de heerschappij van de genade.
Dat recht van de Heere zullen we zoeken. Zijn genade kocht ons vrij in ons hele leven. Wij zijn nu het eigendom van Zijn liefde met lichaam en ziel, met onze geldzorgen en zakenmoeilijkheden, met onze arbeid en ons zwoegen. In dat alles zullen wij eerst vragen naar het recht Zijner liefde.
De heerschappij van die liefde van de Heere zal onze vastheid zijn. Wij zullen leven onder een open hemel, alles verwachten van de opening van de hand van de Heere over ons, eten uit Zijn hand, dagelijks leven uit Zijn overvloed.
Zo kan ik nog wel even doorgaan met citeren. Leest u de preek zelf maar en laaft u zich aan deze bediening van de Verzoening in Christus.
